ΜΑΥΡΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ

Στη συλλογή Κωστάκη του ΚΜΣΤ βρίσκεται ένα μικρό «Μαύρο Ορθογώνιο». Όταν το έργο αυτό αναλύθηκε από την συντηρήτρια Μαρία Κόκκορη, η ακτινογραφία αποκάλυψε ίχνη άλλου παλαιότερου ζωγραφικού πίνακα από κάτω. Πρόκειται για μέρος ζωγραφικού πίνακα, για τον οποίον το προσχέδιο με τον τίτλο «Πόλεμος» (1914) που αναπαριστά την εικόνα ενός αλόγου με τις λέξεις "Βερολίνο", "Πόλεμος", "Δόντια", “Πλάνη”, “Πίνακας» και “Προσομοίωση» (συλλογή Χαρτζίεφ, Μουσείο Στέντελικ, Άμστερνταμ) αποτελεί σαφέστατα προσχέδιο. Όπως επισημαίνει η Κόκκορη, δεν υπήρχε σχεδόν καθόλου σκόνη μεταξύ των δύο χρωστικών στρωμάτων, που σημαίνει ότι ο Μαλέβιτς φιλοτέχνησε το σουπρεματιστικό “Ορθογώνιο” αμέσως μετά τον παλαιότερο πίνακα που υπήρχε από κάτω, γεγονός που καθιστά αυτό το μικρό έργο ένα από τα πρώτα έργα σουπρεματιστικής ζωγραφικής και μας οδηγεί με ασφάλεια να το χρονολογήσουμε από το 1915.